Podstawowym pojęciem, z jakim spotykamy się w ramach terapii jest pojęcie systemu. Każda rodzina traktowana jest, jako system. Ten system składa się z podsystemów (małżeńskiego, rodzicielskiego, etc.) a sam jest również częścią składową większego systemu. W ramach każdego ze wskazanych systemów ustalane są granice oraz reguły funkcjonowania i komunikowania się, które są najczęściej kalką zasad i reguł obowiązujących w rodzinach pochodzenia.Rozpoczynając terapię rodzinną bardzo ważne jest, aby na kolejnych sesjach pojawiały się osoby w tym samym składzie. Wynika to z tego, że wzorce komunikowania się i reguły występujące w rodzinie najłatwiej dostrzec, obserwując, kto, z kim i w jaki sposób wchodzi w interakcje. Taki rodzaj spotkań daje możliwość terapeucie obserwacji oraz modyfikacji zachowań, komunikatów (werbalnych i niewerbalnych) poszczególnych członków rodziny.
Na sesjach klienci zapoznają się z historią rodzinną partnera, małżonka. Zyskują wzajemnie lepszą świadomość rodzinnej historii oraz ról, jaką każde z nich odgrywało w rodzinie pochodzenia. Często służy do tego genogram, który jest podobny do drzewa genealogicznego. Genogram pokazuje jak w przestrzeni kilku pokoleń wyglądały relacje między członkami rodziny, kto z kim był w bliskich relacjach, kto został „odcięty”. Na spotkaniach terapeuta stwarza klimat funkcjonalnej komunikacji, w której każda osoba ma możliwość wypowiedzenia się na temat swoich uczuć i trudności; ośmiela do bardziej bezpośredniego wypowiadania się wszystkich zebranych; a na koniec każdego spotkania dzieli się z nimi swoją interpretacją tego, co zauważył, tego, co może być ważne i umożliwić zebranym - rodzinie, parze, małżeństwu - swobodny rozwój i poprawę stosowanych wzorców relacji. Terapia systemowa jest terapią, która skupia uwagę na każdej osobie w kontekście rodzinnym, czyli w taki sposób, aby inni członkowie rodziny uświadomili sobie, że trudności, jakich doświadczają są nierozłącznym elementem funkcjonowania całej rodziny.
Celem indywidualnych spotkań jest w tym przypadku dążenie do tego, by klienci zyskali świadomość swoich potrzeb, co w rezultacie umożliwi samodzielny sposób reagowania. Nauka samodzielnego sposobu reagowania polega w tym wypadku na zmobilizowaniu własnych, wcześniej niewykorzystywanych, zasobów, by móc zakomunikować „Oto, co myślę, w co wierzę, oto, co zrobię lub nie zrobię”. Nie ma natomiast nic wspólnego z działaniami polegającymi na obwinianiu rodziców, rodzeństwa lub innych członków rodziny winą za własne problemy.